Technologische vooruitgang Ontsnapping uit de verschaarsing?

In de vorige 'post' beloofde ik nader in te gaan op de huidige onzekerheid en met name op de samenhang tussen grondstofprijzen en wereldwijde groei van de welvaart.
Algemene (h)erkende ontwikkelingen:
1. Omdat grote delen van de wereldbevolking zoals China en India, maar ook veel andere landen zich snel ontwikkelen, moeten we de grondstoffen en ook energie met steeds meer mensen delen. Daardoor zal 'alles' duurder worden.
2. Door de goedkope producten en diensten uit de 'lage lonen landen', wereldwijde samenwerking (globalisering) en wereldwijd verhoogde concurrentie zullen prijzen dalen.
3. De prijzen van Chinese/Indiase producten en diensten zullen stijgen omdat ook die met steeds meer mensen gedeeld moeten worden en omdat men in die landen steeds meer zal willen gaan verdienen.
De optelling van deze ontwikkelingen lijkt uiteindelijk negatief uit te vallen, omdat het enige positieve punt (2) voor een groot deel slechts een tijdelijk voordeel lijkt.

Er is echter nog een andere belangrijke maar ook wat onzekere factor:
Technologische vooruitgang!
Bij de deze factor bedoelen we niet alleen nieuwe producten en diensten, maar ook vooruitgang in bestaande producten en de productie daarvan.
Omdat bijvoorbeeld energie steeds duurder wordt, zal men niet alleen steeds zuiniger met energie omgaan, maar wordt ook sterker geprobeerd nieuwe energie vormen te ontwikkelen.
Het is daarbij goed mogelijk dat we vormen vinden die veel goedkoper zijn dan de huidige vormen (olie, gas, steenkool).
Dit soort doorbraken kunnen natuurlijk ook op andere gebieden, zoals grondstoffen of voedsel plaats vinden.

Als zulke doorbraken plaats hebben is dat een gigantische impuls voor de economie, zoals bijvoorbeeld is te zien in een land als Ijsland (waar energie bijna onbeperkt aanwezig is).

Wat nu?

Ons laatste advies was om bij verdere stijgingen langzaam winst te nemen vanwege de onzekere tijden. Helaas is daar maar beperkt de kans voor geweest. Gelukkig hebben we dat wel gedeeltelijk gedaan, zodat we nu weer wat kunnen investeren. We verwachten namelijk dat de kridiet-crisis nu wel even tot rust komt en dat de grondstoffenrallies voorlopig ook voorbij zijn.
In vastgoed zijn er nu mooie kansen (we verwachten geen grote rentestijgingen meer) en ook zijn er veel interessante aandelen. Wat aandelen betreft gelden de vorige tips nog steeds, maar er zijn er een paar die door de koersdalingen extra interessant zijn, zoals bijvoorbeeld TomTom en Binck.

Toch blijven er grote risicoos. Wat ons betreft concentreert de huidige onzekerheid zich rond grondstoffen en wereldweide groei van de welvaart ofwel in 1 vraag : "Wat gebeurt er met de grondstofkosten?

In de volgende 'post' wil ik hier nader op ingaan.

Hoe lang blijven zitten?

(Ook) Ons vorige advies lijkt goed uit te pakken: veel van de geadviseerde aandelen zijn in koers gestegen en hebben bovendien een aardig dividend uitgekeerd. Voor sommige aandelen heeft dat geleid tot een rendement van ruim 20% in enkele maanden. De vraag is dan: hoe lang te blijven zitten?
De ervaring leert dat als je de bodem goed "gegokt" hebt, je niet te snel moet uitstappen. Geduld is dan vaak een schone zaak : rendementen van meer dan 100% zijn dan echt haalbaar.
Toch zijn wij ook weer niet zo geduldig, want we zitten "overwogen" in aandelen en het blijven wel degelijk onzekere tijden. Daarom gaan wij heel langzaam winstnemen in de komende tijd; heel langzaam betekent dan voor ons dat we af-en-toe stukjes van de winst verkopen, bijvoorbeeld:
-> 10.000 euro geinvesteerd in Fortis
-> Waarde inclusief dividend gestegen naar 12.500 euro
-> Voor ongeveer 1.500 euro verkopen
-> Bij een vergelijkbare stijging in de toekomst zullen we waarschijnlijk hetzelfde doen, etc.

Nu instappen? - dividend rendement

Het lijkt erop dat de financiele markten de grootste schrik te boven zijn. Wij denken dat dit een goed moment is om langzaam maar gestaag in te stappen. De gedaalde koersen hebben geleid tot hoge dividend rendementen en dat op een moment dat we weinig angst voor renteverhogingen hebben (mocht er een recessie komen zal er juist eerder een renteverlaging volgen). Onze favoriete links zijn op dit moment dan ook:

• dividendrendement-midkap
• dividendrendement-aex

Bijna alles wat meer dan 3% dividend rendement oplevert vinden wij nu interessant.

De nadruk ligt wel op langzaam instappen, want na zo'n grote schok zijn altijd na-schokjes te verwachten en nieuwe berichten over (krediet) crisis kunnen wederom tot paniek reacties leiden. Verder kan een eventuele recessie de dividend-rendementen aantasten. Wij verwachten dit echter niet: ten eerste geloven we voorlopig niet in een recessie en ten tweede kunnen veel van de fondsen wel een stootje hebben.

Onze voorkeuren (in volgorde): Nutreco, KPN, Reed Elsevier, Binck, Ahold (*), ING, Heimans, SNS, Randstad, Tom Tom (*), Royal Dutch Shell, DSM, Wessanen. En daarnaast dan natuurlijk vastgoed: Vastned offices/industries, Wereldhave, en Corio onder de 54 Euro (in combinatie met schrijven van calls).

(*) = Nog geen hoog dividend rendement, maar dat kan binnen een paar jaar sterk veranderen...

Tot slot: veel van de genoemde bedrijven keren hun dividend al snel uit; april/mei is namelijk het traditionele seizoen om dividend uit te keren.